Pulmoner Emboli

Akciğerlerde Sessiz Tehlike – Erken Tanı, Hayat Kurtarır

Pulmoner Emboli Nedir?

Pulmoner emboli (PE), akciğerlere giden ana damarın veya yan dallarının, kan pıhtısı ya da diğer maddelerle tıkanması durumudur.
Bu tıkanıklık, akciğer dokusunun oksijen alımını ve kalbe giden kan akışını ciddi şekilde bozarak hayati risk oluşturabilir.
Dr. Serap Ket Alkan, pulmoner emboli şüphesi olan hastalarda erken tanı ve hızlı müdahalenin, ölüm riskini belirgin şekilde azalttığını vurgulamaktadır.

Neden Oluşur?

Pulmoner embolinin en yaygın nedeni, bacak damarlarında oluşan kan pıhtısının (derin ven trombozu – DVT) koparak akciğerlere ulaşmasıdır.
Ancak PE sadece kan pıhtısı ile sınırlı değildir. Aşağıdaki maddeler de emboliye yol açabilir:

• Yağ embolisi: Kemik kırıklarında yağ dokusu kana karışabilir.

• Hava embolisi: Cerrahi girişimlerde hava kabarcıkları damar yoluna karışabilir.

• Tümör hücreleri: Kanserli hücreler damar tıkanıklığına neden olabilir.

• Amniyotik sıvı embolisi: Doğum sırasında veya hemen sonrasında nadiren görülebilir.

Risk Faktörleri

Pulmoner emboli riski aşağıdaki durumlarda artar:

• Uzun süre hareketsiz kalmak (uzun uçuşlar, yatak istirahati)

• Derin ven trombozu (DVT) öyküsü

• Obezite

• Gebelik ve lohusalık dönemi

• Kanser ve kanser tedavileri

• Oral kontraseptif (doğum kontrol hapı) kullanımı

• Sigara içmek

• Kalp yetmezliği veya atriyal fibrilasyon

• Ailesel pıhtılaşma bozuklukları

Dr. Serap Ket Alkan, özellikle risk grubundaki hastaların düzenli takip ve profilaktik tedavi ile korunabileceğini belirtmektedir.

Belirtiler Nelerdir?

Pulmoner emboli belirtileri, pıhtının büyüklüğüne ve akciğerdeki yerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Ani başlayan nefes darlığı

• Göğüs ağrısı (bıçak saplanır gibi keskin ve derin nefesle artan)

• Hızlı ve düzensiz kalp atışı

• Öksürükle kan gelmesi (hemoptizi)

• Bayılma veya baş dönmesi

• Huzursuzluk ve kaygı hissi

• Bacakta şişlik, kızarıklık veya ağrı (DVT’nin habercisi olabilir)

Özellikle ani başlayan nefes darlığı ve göğüs ağrısı durumunda acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Tanı Süreci

Pulmoner emboli şüphesi olan hastalarda uygulanabilecek tanı yöntemleri:

1. Fizik Muayene ve Hasta Öyküsü:

   • DVT belirtileri ve pıhtı öyküsü sorgulanır.

2. Kan Testleri:

   • D-Dimer testi: Kandaki pıhtılaşma artışını gösterir.

   • Oksijen ve karbondioksit düzeyleri: Solunum yetmezliği olup olmadığı değerlendirilir.

3. Görüntüleme Yöntemleri:

   • BT Pulmoner Anjiyografi: Pıhtının yeri ve büyüklüğünü gösterir.

   • Ventilasyon-Perfüzyon (V/Q) Taraması: Akciğerlerdeki kan akışı ve hava geçişini karşılaştırır.

   • Doppler Ultrason: Bacak damarlarında DVT olup olmadığını tespit eder.

   • EKG ve EKO: Kalp ritmi ve akciğer basıncı değerlendirilir.

Tedavi Seçenekleri

Pulmoner emboli tedavisinde amaç, pıhtıyı çözmek ve yenilerinin oluşumunu önlemektir. Tedavi süreci, pıhtının büyüklüğü, hastanın genel durumu ve altta yatan nedenlere göre şekillendirilir.

1. Kan Sulandırıcı İlaçlar (Antikoagülanlar):

• Warfarin, heparin, rivaroksaban gibi ilaçlar kullanılır.

• Pıhtının büyümesini önler ve yeni pıhtı oluşumunu engeller.

2. Pıhtı Çözücü İlaçlar (Trombolitikler):

• Yoğun bakıma alınan hastalarda kullanılır.

• Büyük ve yaşamı tehdit eden pıhtıların hızla çözülmesini sağlar.

3. Cerrahi Müdahale (Trombektomi):

• İlaç tedavisinin yeterli olmadığı durumlarda, pıhtının cerrahi yöntemle çıkarılması.

4. Vena Cava Filtresi:

• Kan sulandırıcı ilaçların kullanılamadığı hastalarda, pıhtıların akciğerlere ulaşmasını önlemek için yerleştirilir.

İyileşme Süreci ve Takip

Pulmoner emboli tedavisi sonrası takip, Dr. Serap Ket Alkan’ın gözetiminde multidisipliner bir yaklaşımla yürütülür.
Hasta, düzenli olarak kan sulandırıcı ilaçların doz ayarlaması ve kan değerleri açısından izlenir. Ek olarak:

• Egzersiz ve hareket önerileri verilir.

• Sigara bırakma ve kilo kontrolü önerilir.

• Bacak kaslarını güçlendiren egzersizler öğretilir.

• Uçuş ve uzun yolculuklarda kompresyon çorapları kullanımı tavsiye edilir.

Hayatınızı Kurtaracak Adımı Atın

Pulmoner emboli, hızlı teşhis ve doğru tedavi ile önlenebilir bir hastalıktır.
Ani nefes darlığı, göğüs ağrısı veya bacak şişliği gibi belirtiler yaşıyorsanız, zaman kaybetmeden Dr. Serap Ket Alkan’dan profesyonel destek alabilirsiniz.